Water is onmisbaar voor het lichaam. Toch merken veel mensen pas hoe belangrijk het is als ze te weinig drinken en last krijgen van uitdroging. Zeker tijdens warme dagen, bij ziekte, of bij intensief sporten is het risico extra groot. Maar wat gebeurt er eigenlijk als je uitgedroogd raakt, waarom is het zo gevaarlijk en — belangrijker nog — hoe kun je uitdroging voorkomen?
Wat is uitdroging precies?
Uitdroging (dehydratie) ontstaat wanneer je lichaam meer vocht verliest dan je binnenkrijgt. Dat kan door zweten, plassen, diarree, braken of simpelweg te weinig drinken. Je lichaam heeft water nodig voor bijna alles: het regelen van je lichaamstemperatuur, afvoeren van afvalstoffen, smeren van gewrichten en het goed laten werken van je organen.
Wat zijn de gevaren van uitdroging?
Uitdroging is niet onschuldig en kan ernstige gevolgen hebben:
1. Slechte concentratie en vermoeidheid
Al bij lichte uitdroging (een vochttekort van 2% van je lichaamsgewicht) kun je moeite krijgen met focussen, voel je je sneller moe en presteer je minder goed op school of werk.
2. Hoofdpijn en duizeligheid
Te weinig vocht kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid of een licht gevoel in je hoofd, vooral als je snel opstaat of inspanning levert.
3. Snellere hartslag en lage bloeddruk
Bij ernstige uitdroging probeert het lichaam het vocht vast te houden, waardoor je hart sneller gaat kloppen en je bloeddruk kan dalen. Dit kan gevaarlijk zijn, zeker bij ouderen en kinderen.
4. Verstopping en nierproblemen
Water is essentieel voor een goede spijsvertering en het afvoeren van afvalstoffen via de nieren. Bij uitdroging kun je last krijgen van verstopping (obstipatie), donkere urine en op de lange termijn zelfs nierschade.
5. Verhoogd risico op flauwvallen en hitteberoerte
Bij grote vochttekorten — bijvoorbeeld bij hitte, ziekte of zware inspanning — kun je flauwvallen, een hitteberoerte krijgen of zelfs in shock raken. Dit is een medisch noodgeval!
Wie lopen extra risico op uitdroging?
Ouderen: het dorstgevoel neemt af met de leeftijd
- Kinderen: verliezen sneller vocht bij koorts, diarree of veel zweten
- Zwangere vrouwen en mensen met bepaalde ziekten
- Sporters en mensen die werken in de hitte
Ouderen: het dorstgevoel neemt af met de leeftijd
- Kinderen: verliezen sneller vocht bij koorts, diarree of veel zweten
- Zwangere vrouwen en mensen met bepaalde ziekten
- Sporters en mensen die werken in de hitte
Hoe herken je uitdroging?
Let op deze signalen:
- Dorst en droge mond
- Weinig en donkere urine
- Vermoeidheid of sufheid
- Hoofdpijn, duizeligheid, verwardheid
- Droge huid of minder elastische huid
Bij baby’s: droge luiers, huilen zonder tranen, ingevallen fontanel.
Hoe voorkom je uitdroging?
1. Drink regelmatig, ook als je geen dorst hebt
Zorg dat je dagelijks genoeg water drinkt. Voor volwassenen is 1,5 tot 2 liter meestal voldoende. Bij warmte of inspanning meer.
2. Let op je kleur urine
Lichte, heldere urine? Goed bezig! Donkere urine is een teken dat je meer moet drinken.
3. Eet vochtige voeding
Soep, fruit (watermeloen, sinaasappel) en groenten bevatten veel vocht en helpen mee.
4. Vermijd te veel alcohol en cafeïne
Deze dranken werken vochtafdrijvend en verhogen het risico op uitdroging.
Lees ook:
5. Extra opletten bij hitte, sporten of ziekte
Drink extra bij warm weer, bij koorts, diarree of als je veel zweet. Geef kinderen en ouderen regelmatig iets te drinken, ook als ze het zelf niet vragen.
6. Zet reminders
Zet een kan water op je bureau, download een drink-app of zet een wekker zodat je het niet vergeet.
Wat moet je doen bij (ernstige) uitdroging?
Merk je bij jezelf of iemand anders tekenen van ernstige uitdroging (heel suf, verward, niet meer plassen, hoge koorts, snelle hartslag)? Raadpleeg dan altijd een arts! Bij lichte uitdroging kun je proberen met kleine slokjes water, bouillon of speciale ORS-oplossingen (vooral bij diarree) het vocht aan te vullen.
Voorkomen is beter dan genezen!
Uitdroging kan sluipend ontstaan en gevaarlijk zijn, zeker bij kinderen, ouderen en tijdens hitte. Zorg dat je altijd voldoende drinkt, let op signalen van je lichaam en neem uitdroging serieus. Zo blijf je fit, scherp en gezond — in elke situatie!
