Je kent het pilletje wel: bij hoofdpijn, koorts, spierpijn of griep grijpen veel mensen meteen naar paracetamol. Het is betaalbaar, zonder recept verkrijgbaar en wordt gezien als een van de veiligste pijnstillers. Maar is het echt zo onschuldig? Recent onderzoek en medische rapporten wijzen uit dat er zeker situaties zijn waarin paracetamol risico’s meebrengt — soms ook sluipend.

Wat is paracetamol precies?

Paracetamol (in sommige landen bekend als acetaminophen) werkt als pijnstiller en koortsverlager. Het is een van de eerste keuzes bij milde tot matige pijn en koorts, juist omdat het — in vergelijking met andere middelen zoals NSAID’s (ibuprofen, naproxen) — minder vaak maagklachten of bloeding veroorzaakt. Apotheek.nl meldt dat wanneer je het gebruikt volgens de bijsluiter, het meestal veilig is, mits je geen lever of nierproblemen hebt. Apotheek

Waar liggen de risico’s?

Hoewel paracetamol relatief veilig is bij correct gebruik, zijn er duidelijke situaties en voorwaarden waarin de gevaren toenemen:

2. Leverschade

De lever breekt paracetamol af. Daarbij ontstaat een toxisch bijproduct (NAPQI), dat normaal door de lever onschadelijk wordt gemaakt met behulp van het stofje glutathion. Bij te grote doses (of bij mensen met verminderde leverfunctie, alcoholgebruik, ondervoeding) raakt dit proces overbelast, waardoor levercellen beschadigd worden. Dit kan leiden tot blijvende schade of leverfalen.

4. Risicogroepen

Er zijn groepen waarvoor extra voorzichtigheid geldt:

• Mensen met levercirrose of andere leverziekten.
• Ouderen en mensen met ondergewicht of ondervoeding.
• Mensen die vaak alcohol drinken.
• Mensen die al andere medicijnen gebruiken die de lever belasten.

Hoeveel is “te veel”?

Dit is cruciaal, want het verschil tussen veilig en schadelijk is kleiner dan veel mensen denken:

• De maximale aanbevolen dosering voor gezonde volwassenen is meestal 4 gram per dag (bijv. 8 pillen van 500 mg), verspreid over de dag — maar dit geldt enkel als je geen risicofactoren hebt.
• Gebruik je paracetamol langer dan een maand, of meerdere keren per dag? Dan wordt vaak aangeraden om met een lagere dosering te werken.
• Let ook op combinaties: veel middelen tegen griep, koorts of verkoudheid bevatten paracetamol, waardoor je onbewust meer inneemt dan je denkt.

Zijn de voordelen groter dan de risico’s?

Ja — voor veel mensen wel. Paracetamol blijft een waardevol middel wanneer gebruikt zoals bedoeld:

• Het is effectief tegen pijn en koorts, werkt snel en is over het algemeen beter verdragen dan sommige andere pijnstillers wat betreft maag en bloedingen.
• De meeste mensen hebben geen ernstige bijwerkingen als ze zich aan de voorgeschreven dosis houden.
• Het is vaak eerste keuze bij milde pijn, zeker bij mensen voor wie NSAID’s niet geschikt zijn (zoals sommige ouderen, mensen met maagproblemen etc.).

---

---

Tips om veilig om te gaan met paracetamol

Om te profiteren van de voordelen zonder onnodige risico’s, kun je deze richtlijnen volgen:

• Lees altijd de bijsluiter — let op maximale dagelijkse dosis en hoelang je het mag gebruiken.
• Gebruik paracetamol niet langer dan nodig.
• Let op of je andere medicijnen neemt die ook paracetamol bevatten (griep-/verkoudheidsmiddelen).
• Vermijd regelmatig gebruik van alcohol als je veel paracetamol gebruikt.
• Raadpleeg arts/apotheek als je lever- of nierproblemen hebt, of als je gezondheidsproblemen hebt die extra risicofactoren vormen.

Tot slot

Paracetamol is zeker geen volledig onschuldig middel — er zitten risico’s aan verbonden, vooral bij overdosering, langdurig gebruik of in combinatie met risicofactoren zoals leverziekte of alcoholgebruik. Maar voor de meeste mensen geldt: wanneer het medicijn gebruikt wordt volgens de voorschriften, met aandacht voor dosering en tijd, blijft het relatief veilig. Het is dus zaak om bewust te zijn: niet élke pijn vraagt om automatisch maar vaker een pilletje.