Wat zijn microplastics?

Microplastics zijn kleine plastic deeltjes met een grootte van minder dan vijf millimeter. Ze kunnen ontstaan door de afbraak van grotere plastic objecten (secundaire microplastics) of worden al in een kleine vorm geproduceerd voor gebruik in diverse producten (primaire microplastics). Microplastics hebben een grote impact op gezondheid en milieu

Waar komen microplastics voor?

Microplastics zijn wijdverspreid in het milieu en komen voor in verschillende contexten:

1. Water:
   • Oceanen en zeeën: Microplastics worden aangetroffen in zeeën en oceanen wereldwijd. Ze komen vaak van grotere plastic objecten die afbreken door zonlicht, golven en andere omgevingsfactoren.
   • Rivieren en meren: Rivieren transporteren vaak microplastics van het land naar de zee. Ze kunnen afkomstig zijn van stedelijk afvalwater en industriële lozingen.
   • Drinkwater: Microplastics zijn gedetecteerd in zowel gebotteld als kraanwater.
2. Voedsel:
   • Zeevruchten: Veel zeevruchten, zoals vissen en schaaldieren, kunnen microplastics opnemen uit hun omgeving, die vervolgens in de voedselketen terechtkomen.
   • Zout: Zeezout kan microplastics bevatten door de vervuiling van zeewater.
   • Verwerkt voedsel: Microplastics kunnen aanwezig zijn in verschillende verwerkte voedingsmiddelen door besmetting tijdens de productie en verpakking.
3. Lucht:
   • Microplastics kunnen ook in de lucht zweven en worden ingeademd. Ze zijn vaak afkomstig van slijtage van banden, textiel en andere bronnen.
4. Cosmetica en verzorgingsproducten:
   • Veel cosmetica en verzorgingsproducten, zoals scrubs en tandpasta’s, bevatten microplastics in de vorm van kleine bolletjes (microbeads) die worden gebruikt voor exfoliatie of als vulstof.
5. Kleding:
   • Synthetische vezels van kleding, zoals polyester en nylon, kunnen microplastics afgeven tijdens het wassen. Deze vezels komen via afvalwater in het milieu terecht.

Hoe schadelijk zijn microplastics?

De schadelijkheid van microplastics wordt onderzocht op verschillende fronten, waaronder milieu- en gezondheidsrisico’s.

1. Milieurisico’s:
   • Mariene ecosystemen: Microplastics kunnen schadelijk zijn voor mariene organismen die ze per ongeluk inslikken. Dit kan leiden tot fysieke schade, verstopping van het spijsverteringskanaal, en het overdragen van toxische stoffen.
   • Bodemkwaliteit: Microplastics kunnen de bodemkwaliteit beïnvloeden door de structuur en chemische samenstelling van de bodem te veranderen, wat kan leiden tot negatieve effecten op planten en bodemorganismen.
2. Gezondheidsrisico’s:
   • Inname via voedsel en water: Er is bezorgdheid over de mogelijke gezondheidsrisico’s van het binnenkrijgen van microplastics via voedsel en water. Hoewel onderzoek nog gaande is, suggereren sommige studies dat microplastics chemische stoffen en verontreinigingen kunnen overdragen naar het menselijk lichaam.
   • Inademing: Ingeademde microplastics kunnen in de longen terechtkomen en mogelijk ademhalingsproblemen veroorzaken.
3. Chemische blootstelling:
   • Microplastics kunnen fungeren als dragers van schadelijke chemische stoffen, zoals pesticiden en zware metalen, die zich aan het oppervlak van de deeltjes hechten. Deze chemicaliën kunnen giftig zijn en mogelijk schadelijke effecten hebben op zowel mens als dier.

Wat kan er gedaan worden tegen microplastics?

Om de impact van microplastics te verminderen, zijn er verschillende maatregelen die individuen, bedrijven en overheden kunnen nemen:

1. Regulering en beleid:
   • Overheden kunnen wetten en regelgeving invoeren om het gebruik van microplastics in producten te beperken en de afvoer van plastic afval te verbeteren.
2. Innovatie en technologie:
   • Ontwikkeling van nieuwe technologieën om microplastics uit afvalwater en het milieu te verwijderen.
   • Onderzoek naar alternatieve materialen die minder schadelijk zijn voor het milieu.
3. Bewustwording en educatie:
   • Voorlichting aan het publiek over de bronnen en gevaren van microplastics, evenals het aanmoedigen van milieuvriendelijke praktijken zoals het verminderen van plasticgebruik en recyclen.
4. Individuele acties:
   • Het vermijden van producten met microbeads, kiezen voor natuurlijke vezels in kleding en het bewust verminderen van plasticverbruik kunnen bijdragen aan het verminderen van de microplastic vervuiling.

Microplastics impact op gezondheid en milieu vormen een groeiend probleem dat een integrale aanpak vereist om hun aanwezigheid en impact in onze omgeving te verminderen. Door gezamenlijke inspanningen kunnen we de schadelijke effecten op het milieu en de gezondheid beperken en een duurzamere toekomst bevorderen.

Lees ook: De toekomst van de gezondheidszorg.