Cerebral palsy (CP), in het Nederlands vaak hersenverlamming genoemd, is een aandoening die ontstaat door een beschadiging van de hersenen tijdens of vlak na de geboorte. Het is een verzamelnaam voor verschillende motorische stoornissen die het bewegen, de spierspanning en de motorische coördinatie beïnvloeden. CP is chronisch, maar niet progressief: de schade aan de hersenen wordt niet erger, al kunnen de gevolgen in de loop van het leven wel veranderen.
Wat is cerebral palsy precies?
Cerebral palsy wordt veroorzaakt door een beschadiging of afwijking in de hersenen die de spiercontrole en motoriek aansturen. Deze schade ontstaat vaak vóór de geboorte, bijvoorbeeld door zuurstoftekort, een infectie of complicaties tijdens de zwangerschap. Ook kan het zich ontwikkelen tijdens de bevalling of in de eerste levensjaren door bijvoorbeeld een hersenbloeding of een ongeluk.
Verschillende vormen van CP
Er zijn meerdere vormen van CP, die afhankelijk zijn van welk deel van de hersenen is beschadigd en welke spieren worden beïnvloed:
- Spastische CP – Dit is de meest voorkomende vorm. Spieren zijn stijf en gespannen, waardoor bewegen moeilijk is.
- Dyskinetische CP – Hierbij zijn er ongecontroleerde bewegingen, vaak schokkend of draaiend.
- Atactische CP – Dit gaat vooral om balans- en coördinatieproblemen, bijvoorbeeld moeite met lopen of fijne motoriek.
- Gemengde vormen – Veel mensen hebben een combinatie van bovenstaande typen.
Symptomen en gevolgen
De symptomen verschillen sterk van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben lichte motorische problemen, terwijl anderen intensieve zorg nodig hebben. Veelvoorkomende kenmerken zijn:
- Moeite met lopen of bewegen.
- Problemen met fijne motoriek (bijvoorbeeld schrijven of iets vastpakken).
- Spierstijfheid of juist slappe spieren.
- Onvrijwillige bewegingen.
- Problemen met balans en coördinatie.
Naast motorische uitdagingen kunnen er ook bijkomende problemen zijn, zoals leerstoornissen, spraakproblemen, epilepsie of problemen met het gezichts- of gehoorvermogen.
Diagnose en behandeling
De diagnose wordt vaak gesteld in de eerste levensjaren, wanneer ouders of artsen merken dat de motorische ontwikkeling achterblijft. Artsen gebruiken observatie, medische beeldvorming en neurologische onderzoeken om CP vast te stellen.
Behandeling richt zich niet op genezing, maar op het verbeteren van de levenskwaliteit. Vaak gaat het om een combinatie van:
- Fysiotherapie en ergotherapie om motoriek te verbeteren.
- Logopedie bij spraak- en slikproblemen.
- Medicatie of injecties om spierstijfheid of pijn te verminderen.
- Operaties of hulpmiddelen zoals braces, rolstoelen of spalken.
Lees meer:
Leven met CP
Dankzij medische vooruitgang, therapieën en hulpmiddelen kunnen veel mensen met CP een actief en bevredigend leven leiden. Belangrijk is dat er goede ondersteuning is: vanuit de zorg, het onderwijs en de maatschappij. Ook speelt acceptatie een grote rol – niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor familie en omgeving.
Daarnaast groeit de aandacht voor inclusie: meer mogelijkheden voor werk, sport en sociale activiteiten, zodat mensen met CP volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.
Tot slot
Cerebral palsy is een levenslange aandoening die veel uitdagingen met zich meebrengt, maar die met de juiste zorg, hulpmiddelen en steun goed hanteerbaar kan zijn. Door meer bewustzijn en inclusie te creëren, kunnen we samen zorgen dat mensen met CP dezelfde kansen krijgen om zich te ontwikkelen en hun leven vorm te geven.
👉 Wil je meer weten over cerebral palsy of organisaties die zich inzetten voor mensen met CP? Kijk dan bij patiëntenverenigingen en zorginstellingen voor informatie, advies en ondersteuning.
